Prostat spesifik antijen (PSA) ile erken aşamalarda prostat kanseri tanısı konulması mümkündür. Erken aşamada bu hastalığın saptanması ve tedaviye başlanması çok önemlidir.
Prostat Kanseri Taraması
Erkeklere prostat kanseri 40’lı yaşlardan sonra ortaya çıktığı için, prostat kanseri taramasının 40’lı yaşlarda veya prostat kanseri için risk faktörü olan erkekler için daha erken düşünülmesi önerilir.
Prostat kanseri tanısı hakkında yararları ve risklerini hekiminizle tartışın. Birlikte, prostat kanseri taramasının size uygun olup olmadığına karar verebilirsiniz. Prostat kanseri tarama testlerinden bahsedecek olursak;
- Dijital rektal sınav (DRE): Bir DRE sırasında doktorunuz, rektuma bitişik olan prostatınızı incelemek için rektumunuza eldivenli ve yağlanmış bir parmak sokar. Doktorunuz bezin dokusunda, biçiminde veya boyutunda herhangi bir anormallik bulursa, başka testlere ihtiyaç duyabilirsiniz.
- Prostat spesifik antijen (PSA) testi: Kolunuzdaki bir damardan bir kan örneği alınır ve prostat beziniz tarafından doğal olarak üretilen bir madde olan PSA için analiz edilir. Küçük bir miktar PSA’nın kan dolaşımınızda olması normaldir. Bununla birlikte, normal seviyeden daha yüksek bulunursa, prostat enfeksiyonu, iltihaplanma, genişleme veya prostat kanseri tanısı konulabilir.
DRE ile birlikte PSA testi, erken aşamalarda prostat kanseri tanısı konulmasına yardımcı olur.
Prostat Kanseri Tanısı
Bir DRE veya PSA testi sırasında anormallik tespit edilirse, doktorunuz prostat kanseri tanısı hakkında emin olmak için ek testler önerebilir, örneğin:
- Ultrason: Diğer testler endişe uyandırırsa, doktorunuz prostatınızı daha da değerlendirmek için transrektal ultrason kullanabilir. Küçük bir prob rektumunuza yerleştirilir. Prob, prostat bezinizin bir resmini oluşturmak için ses dalgaları kullanır.
- Prostat dokusu örneği toplamak: İlk test sonuçları prostat kanseri tanısı gösteriyorsa, doktorunuz prostatınızdan bir hücre örneği almak için bir prosedür önerebilir (prostat biyopsisi). Prostat biyopsisi genellikle doku toplamak için prostata yerleştirilen ince bir iğne kullanılarak yapılır. Doku örneği, kanser hücrelerinin var olup olmadığını belirlemek için laboratuvarda analiz edilir.
- MRG füzyonu: Halen dünya çapında gelişmeye devam ederken, prostat biyopsisine yardımcı olmak için MRG füzyon prostat kanseri tanısı için giderek daha fazla kullanılmaya başlanmıştır.
Prostat Kanserinin Agresif Olup Olmadığının Belirlenmesi
Prostat kanseri tanısı konulduğu zaman bir sonraki adım kanser hücrelerinin saldırganlık seviyesini (derecesini) belirlemektir. Bir laboratuvar patoloğu, kanser hücrelerinin sağlıklı hücrelerden ne kadar farklı olduğunu belirlemek için kanserli dokunun bir örneğini inceler. Yüksek not, hızla yayılma olasılığı daha yüksek olan daha agresif bir kanseri belirtir.
Prostat kanseri hücrelerinin derecesini değerlendirmek için kullanılan en yaygın ölçek Gleason skoru olarak adlandırılır. Gleason skorlaması iki sayıyı birleştirir ve aralığın alt kısmı sık kullanılmadığı halde 2 (agresif olmayan kanser) ile 10 (çok agresif kanser) arasında değişebilir.
Prostat biyopsi örneklerini değerlendirmek için kullanılan Gleason skorlarının çoğu 6 ila 10 arasındadır. 6 puanı düşük dereceli bir prostat kanserine işaret etmektedir. 7 puanı orta dereceli bir prostat kanserine işaret ediyor. 8’den 10’a kadar olan puanlar yüksek dereceli kanserleri gösterir.
Kanserin Ne Kadar Yayıldığını Belirleme
Prostat kanseri tanısı konulduktan sonra doktorunuz kanserin derecesini (evresini) belirlemeye çalışır. Doktorunuz kanserinizin prostatınızın ötesine yayıldığından şüpheleniyorsa, aşağıdaki görüntüleme testlerinden bir veya daha fazlası önerilebilir:
- Kemik taraması
- Ultrason
- Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRI)
- Pozitron emisyon tomografi (PET) taraması
