Prostat kanseri tedavisinde son gelişmeler için tedaviler üzerine çalışan onkologlar ve araştırmacılar, deneyler ve klinik araştırmalar yoluyla veri toplamaya devam ediyor, ancak yeni gelişmelerin standart tedavilerin bir parçası haline gelmesi yılları alıyor. Son birkaç yıl içinde, prostat kanseri hastaları için daha yaygın olarak uygulanan prostat kanseri tedavi seçenekleri bulunuyor.
Bazı gelişmeler prostat kanserinde tedavi sonuçlarını iyileştirmeye çalışırken, bazıları tedavinin yan etkilerinin şiddetini azaltarak hastaların yaşam kalitesini iyileştirebilir. Prostat kanseri tedavisinde son gelişmelerin kapsamlı bir tartışmasını yapmadan bazı güncel gelişmeleri inceleyeceğiz.
Prostat Kanseri Cerrahisindeki Son Gelişmeler
Kanserli prostatın cerrahi yöntemle çıkarılması olan radikal prostatektomi, prostat kanseri için bir tedavi seçeneği olabilir. Ameliyatın yaygın kısa ve uzun vadeli yan etkileri arasında erektil disfonksiyon ve idrar kaçırma bulunur.
Robot cerrahi ile yapılan ameliyat, radikal prostatektomi için açık cerrahiye göre oldukça minimal invaziv bir alternatiftir. Robotik cerrahi, açık cerrahi için gerekli olan daha büyük kesiler yerine karın bölgesinde sadece birkaç küçük kesi gerektirir. Sistemin enstrümantasyonu ve yüksek çözünürlüklü kamerası, daha fazla cerrahi hassasiyet ve çevredeki doku ve sinirleri korumak için gelişmiş yetenek sağlar.
Robotik cerrahi uzun vadeli hastalık kontrolünü iyileştiremeyebilir. Aancak yapılan son araştırmalar; faydalarının daha düşük enfeksiyon veya komplikasyon riski, ameliyat sırasında daha az kan kaybı, daha az yara izi, daha kısa hastanede kalış süresi ve daha hızlı iyileşme süresini içerdiğini göstermektedir.
Risksiz ameliyat yoktur. Bunu akılda tutarak, bazı hastaneler hastaların ameliyat sonrası iyileşmesini hızlandırmaya yardımcı olacak programlar da uygulamaktadır. Gelişmiş Cerrahi Kurtarma Programı (Advanced Surgical Recovery-ASURE) ismiyle bazı dünya ülkelerinde uygulanan programda prostat kanserli hastaların daha çabuk iyileşmesi ve ameliyat sonrası daha az komplikasyon yaşamaları sağlanıyor.
Prostat kanseri tedavisinde radikal prostatektomi uygulaması yapılacaksa böyle bir ek iyileşme programı alınması düşünülebilir.
Prostat Kanseri İçin Radyasyon Tedavisindeki Son Gelişmeler
Son 20 yıl içinde radyasyon tedavisinin neden olduğu toksisiteler azaltılırken, normal dokuları radyasyona maruz kalmaktan koruyan şekillerde radyasyon tedavisi uygulama becerisinde de önemli gelişmeler sağlandı.
En yaygın kullanılan radyasyon tedavisi olan harici ışınlı radyasyon terapisinin (External Beam Radiation Therapy-EBRT) uygulaması, bugün her zamankinden daha kesin sonuçlar veriyor. Yoğunluk ayarlı radyasyon tedavisi (Intensity Modulated Radiation Therapy-IMRT) gibi teknolojik gelişmeler, sağlıklı dokuları radyasyondan korurken kanserli dokuyu yakından hedeflememize olanak tanır. Radyasyon yoğunluğunu artırmak aynı zamanda daha kısa bir radyasyon tedavisi sürecine dönüşür.
Brakiterapi olarak bilinen dahili radyasyon tedavisi, prostatın içine ve/veya yakınına yerleştirilen cihazlar kullanılarak radyasyonun vücut içinden verilmesine izin verir. Yüksek doz hızlı (HDR) brakiterapi, birkaç tedavide yüksek dozda radyasyon vermek için kateterler yoluyla yerleştirilen tek bir radyoaktif topak kullanır. Düşük doz brakiterapi (LDR), uygun prostat kanseri hastaları için genellikle tek seferlik, ayakta tedavi prosedürüdür. Bu terapi, birkaç haftalık bir süre boyunca küçük, kalıcı implantlar yoluyla bir radyasyon kürü sağlar.
Hidrojel aralayıcılar, radyasyon tedavisi sırasında prostatı çevreleyen dokulara verilen hasarı azaltmaya yardımcı olabilecek başka bir yeniliktir. Bu jel, rektumdaki istenmeyen yaralanmayı azaltmak için prostat ve rektum arasına yerleştirilir. Zamanla eriyen bu jelin kullanımı, tedaviye bağlı yan etkileri azaltmak için tasarlanmıştır.
Prostat Kanseri İçin Hormon Tedavisindeki Son Gelişmeler
Vücudun androjen üretimi (erkek hormonları) prostat kanserinin büyümesini sağlar. Androjen yoksunluğu tedavisin, kanserin büyümesini yavaşlatmaya çalışmak hedefiyle testislerde androjen üretimini azaltmaya yarayan ameliyat veya ilaçları içerir. Hormon tedavisi, radyasyon terapisi veya diğer tedavilerle birleştirilebilir.
Gonadotropin salgılayan hormon (GnRH) antagonistleri, hipofiz bezinin testosteron üretimini uyaran hormonlar yapmasını engelleyen ilaçlardır. İlk oral GnRH antagonisti olan Relugolix, Aralık 2020’de FDA tarafından onaylandı.
Androjen üretimini azaltmak için ilaç kullanımına rağmen prostat kanseri büyümeye devam ediyorsa bu kanser metastatik kastrasyona dirençli prostat kanseri olarak adlandırılır. Androjenlerin üretimini azaltmaya çalışmak veya hücrelerin büyümesini engellemek için bazı antiandrojen ilaçlar kullanılabilir.
İlerlemiş Prostat Kanseri İçin İmmünoterapideki Son Gelişmeler
İmmünoterapi, bağışıklık sistemini kanser hücrelerini tanıması ve bunlarla savaşması için uyaran bir tür hassas tıp aracıdır. Şu anda prostat kanserinin tedavisinde yaygın olarak kullanılmamaktadır çünkü araştırmalar, ilerlemiş prostat kanseri olan bazı hastaların tedaviye olumlu yanıt verdiğini, çoğunun ise vermediğini göstermektedir.
Sipuleucel-T , gelişmiş metastatik kastrasyona dirençli prostat kanserini tedavi etmek için tasarlanmış FDA onaylı bir aşıdır. Aşıyı oluşturmak için, hastanın kendi bağışıklık hücreleri alınır ve prostat kanseri hücrelerini tanımasına ve bunlarla savaşmasına yardımcı olmak için laboratuarda uyarılır. Aşılama daha sonra hastaya geri enjekte edilir. Aşının, ilerlemiş prostat kanserli bazı erkeklerin yaşamlarını yaklaşık dört ay uzattığı gösterilmiştir.
