İyi huylu prostat büyümesi veya iyi huylu prostat hiperplazisi, yaşlandıkça neredeyse tüm erkekleri etkileyecek en yaygın prostat hastalığıdır. Tedaviler, fazla dokuyu yok etmek için lazer ve buhar kullanımını içeren ameliyatlardır.
Prostat ve İyi Huylu Prostat Büyümesi
Benign prostat hiperplazisi, glandüler ve kas dokusundan oluşan ceviz büyüklüğünde bir vücut parçası olan prostatın boyut olarak büyüdüğü bir durumdur. Prostat, idrar ve spermi vücuttan dışarı taşıyan tüp olan üretranın bir kısmını çevreler. Prostatın normalin dışında büyümesine de, iyi huylu (kanserli olmayan) prostat büyümesi denir.
Prostat, mesanenin hemen altında ve rektumun önünde bulunur. Üretra prostattan geçer, bu nedenle prostat büyürse, idrarın veya meni’nin üretradan geçmesini engelleyebilir.
Prostatın ana işlevi, spermin içinde yüzdüğü sıvı olan meni için sıvı üretmektir. Sperm, ana erkeklik hormonu olan testosteronu da yapan testislerde üretilir. Ergenlik döneminde, testosteron prostatın büyümesini ve işlevini uyarır ve meni için sıvı üretimine yardımcı olur.
İyi Huylu Prostat Büyümesi Ne Kadar Yaygındır?
Erkeklerde en sık görülen prostat hastalığı, iyi huylu prostat büyümesidir. Hemen hemen tüm erkekler, yaşlandıkça prostatta bir miktar genişleme geliştirir.
60 yaşına kadar erkeklerin %50’sinde bazı iyi huylu prostat belirtileri olacaktır; 85 yaşına kadar erkeklerin %90’ında bu durumun belirtileri görülecektir.
Prostat Büyümesi Prostat Kanserine Dönüşebilir Mi?
Bugüne kadar yapılan araştırmalara göre, iyi huzlu prostat hiperlazisine sahip olmak prostat kanseri geliştirme riskini artırmıyor gibi görünüyor. Bununla birlikte, iyi huylu prostat büyümesi ve prostat kanseri benzer semptomlara sahiptir ve iyi huylu prostat büyümesi olan bir erkekte aynı anda tespit edilmemiş kanser de olabilir.
İyi Huylu Prostat Büyümesi Belirtileri Nelerdir?
- İdrar akışının yavaşlaması
- İdrara çıkmada zorluk veya tereddüt etme hissi
- Sık idrara çıkma
- Aciliyet hissi (ani idrara çıkma ihtiyacı)
- Her gece idrar yapmak için uyanmak
- Boşalma sonrası veya idrar yaparken ağrı
- Sert kokan idrar
Prostat büyümesi, üretranın tıkanmasına da neden olabilir. Tedavi edilmeyen üretra tıkanması durumunu semptomların kötüleşmesine neden olabilir. Bu durum şunlara neden olabilir:
- Mesane taşı oluşumu
- Mesane enfeksiyonu
- İdrarda kan görülmesi
- Böbrek hasarı
Bu belirtilerden herhangi birine sahipseniz yada şüpheleniyorsanız mutlaka bir üroloji uzmanına muayene olunuz:
- İdrar yaparken alt karın veya cinsel organ bölgesinde ağrı hissedilmesi
- Hiç idrara çıkamama
- İdrar yaparken ağrı, ateş ve/veya titreme
- İdrarda kan görülmesi
İyi Huylu Prostat Büyümesi Teşhisi
Üroloji uzmanı tıbbi geçmişinizi inceler ve size bir fiziki muayene yapar. Doktorunuz prostatı hissetmek, boyutunu tahmin etmek ve kanser olabilecek sert bölgeleri saptamak için parmakla rektal muayene veya dijital rektal muayene yapacaktır.
Durumunuzu teşhis etmeye yardımcı olmak için birkaç çalışma yapılabilir:
- Belirtilerin ne kadar şiddetli olduğunu değerlendirmek için bir anket
- Normal idrar akışıyla karşılaştırıldığında idrar akışının ne kadar yavaş olduğunu ölçmek için bir akış çalışması
- İdrarı bitirdikten sonra mesanede ne kadar idrar kaldığını tespit etmeye yönelik bir çalışma
- Mesanenin içine bakmak için bir sistoskopi
İyi Huylu Prostat Büyümesi Tedavisi
Hafif semptomları olan hastalar, durumlarının kötüleşmediğinden emin olmak için sürekli gözlem dışında tedaviye ihtiyaç duymayabilir. Bu yaklaşıma bazen ‘dikkatli bekleme’ veya ‘gözetim’ denir. Belirtileriniz şiddetliyse bir dizi tedavi seçeneği vardır.
İlaç Tedavisi
Bazı ilaçlar prostat bezinin büyümesini etkileyen hormon dihidrotestosteron üretimini azaltma mantığıyla çalışır. Daha büyük prostatları olan erkekler için kullanılması en uygun tedavi yöntemidir.
Kas gevşetici, destekleyici kremler kullanılır. En sık görülen yan etkileri baş dönmesi, halsizlik ve geriye doğru boşalmadır.
İlaçlar bazen semptomları tedavi etmeye ve idrar akışını iyileştirmeye yardımcı olmak için kombine şekilde de kullanılabilir.
Prostat Ameliyatı
Aşağıdakiler dahil, idrar akışını engelleyen prostat dokusunu çıkarmak için birkaç farklı ameliyat türü uygulanabilir:
TUR-P – Prostatın Transüretral Rezeksiyonu: Ürolog, üretrayı tıkayan dokuyu özel bir aletle çıkarır. Yan etkiler arasında kanama, enfeksiyon, iktidarsızlık (sertleşme problemi), inkontinans (idrar akışını kontrol edememe) ve retrograd ejakülasyon (geriye doğru boşalma) sayılabilir.
TUIP – Prostatın Transüretral İnsizyonu: Üroloji uzmanı, idrar akışını iyileştirmek amacıyla üretrayı genişletmek için mesane boynunda (üretra ve mesanenin birleştiği yer) ve prostatta iki küçük kesik oluşturur.
TUVP – Transüretral Elektrovaporizasyon: Bu teknik, prostat dokusunu hızla ısıtmak ve doku hücrelerini buhara dönüştürmek için bir elektrot aracılığıyla uygulanan elektrik enerjisini kullanır. Bu, doktorun genişlemiş dokunun bir alanını buharlaştırmasına ve idrar tıkanıklığını gidermesine izin verir.
GreenLight Lazer: Bu prosedür prostat dokusunu bir lazerle çıkarır. İşlem sırasında ve sonrasında daha az kanama olur.
Minimal İnvaziv Tedaviler
İyi huylu prostat büyümesi için ameliyattan daha az invaziv ve sağlıklı dokuya daha az zarar veren yeni tedaviler geliştirilmiştir. Genel olarak, minimal invaziv prosedürler ayakta tedavi bazında yapılır, daha az yan etki ile sonuçlanır, daha az maliyetlidir ve daha hızlı iyileşmeye izin verir. Bu tedavilerle bildirilen en yaygın yan etkiler, prostat iyileşirken idrar sıklığı ve tahrişi içerir.
Minimal invaziv tedaviler şunları içerir:
Prostatik Üretral Lift: Prostatik üretral lift, genişlemiş prostat loblarını üretrayı daha geniş hale getirmek için ayıran ve böylece idrara çıkmayı kolaylaştıran bir yöntemdir. Ürolog üretraya bir alet sokar ve onu ileri doğru hareket ettirir.
Cihaz prostatın lateral (yan) duvarına ulaştığında, prostatın her iki tarafına küçük, ince implantlar çıkararak kanalı açmak için üretra ve prostatı çeker. Prostatın boyutuna bağlı olarak ürolog 2 ila 6 implant yerleştirecektir.
Su Buharı Tedavisi: Ürolog üretraya bir alet sokar ve prostata ulaşır. Aletten prostata bir iğne enjekte edilir ve buraya buharı yayar. Buhar prostatta suya dönüşür ve suyun yarattığı termal enerji prostat hücrelerini öldürür. Doktor ölü hücreleri geri emer ve prostatın küçülmesi sağlanmış olur.
